Terorizmin Finansmanı ile Mücadele
Hazine ve Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı’nın hazırlamış olduğu Derneklerin Terörizmin Finansmanı Amacıyla Kullanılmasının Engellenmesine Yönelik İyi Uygulamalar Rehberi’nden bir derlemeyi sizlerle paylaşmak isterim.
Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar neden terörist unsurlar tarafından kötüye kullanma riski altındadır?
Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar terörist unsurlar tarafından hedef alınmaktadır çünkü bu kuruluşlar malzemelere, fonlara ve ağlara kolayca ve yasal olarak erişebilmektedir. Terörist unsurlar ise aynı malzemelere, fonlara ve ağlara erişmeye çalışmakta ancak gayri meşru unsurlar olarak bunu gizlice yapmak zorundadırlar. Bu da demektir ki terörist unsurlar bu olanaklara erişimi olan yasal sektörleri suiistimal etmeye ciddi önem vermektedir.
Hangi kâr amacı gütmeyen kuruluşlar terörist unsurların suiistimali açısından en yüksek riski taşımaktadır?
Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar küresel düzeyde kapsamı ve faaliyetleri çok geniş olan bir sektördür. Fakat yapılan analizler belirli faaliyet türlerinde ve belirli çevrelerde yer alan kuruluşların suiistimale karşı daha kırılgan olduğunu ortaya koymaktadır. URD’de yer alan kriterler çerçevesinde yapılan analiz çalışmaları neticesinde özellikle insani yardım hizmetlerinin sağlanmasında görev yapan kâr amacı gütmeyen kuruluşların, faaliyetlerine dâhil olan kaynak türleri, faaliyetlerinin coğrafi genişliği ve savunmasız nüfusa erişimleri nedeniyle teröristler için oldukça cazip fırsatlar sunduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu risklerin azaltılmasında alınabilecek belli başlı tedbirler
Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar faaliyet gösterdikleri alan, hizmet türü ve faaliyette bulunulan coğrafi bölge kaynaklı risklerden haberdar olmalı ve ilgili kamu kurumları ile yakın iş birliği ve koordinasyon temin ederek iş ve işlemlerini yürütmeye dikkat etmelidir.
Riskin yüksek olduğu durumlarda yardım ulaştırılan kişilerin terör örgütleri ile irtibatı noktasında imkân ölçüsünde araştırma yapılmalıdır.
Kâr amacı gütmeyen kuruluşlar tarafından terörün finansmanı yöntemleri ve eğilimleri ile ilgili hem ulusal hem uluslararası basında yer alan haberler ve makaleler takip edilmelidir.
Terörle mücadele ve finansmanın önlenmesi amacıyla hazırlanan ulusal listeler ve uluslararası yaptırım kararları yakından takip edilmelidir.
Mal ve hizmet temin edilen kişi ve kuruluşlar ile yurt dışında ortaklaşa yardım faaliyeti yürütülen kişi ve kuruluşların uluslararası yaptırım listelerinde yer alıp almadıkları da kontrol edilmelidir.
Terörle mücadele ve finansmanın önlenmesi amacıyla hazırlanan ulusal listeler ve uluslararası yaptırım kararları yakından takip edilmelidir.
Özellikle yurtdışı bağlantılı faaliyetlerde ilgili ülkedeki temsilciliklerimiz öncelikli iletişim birimi olmalıdır. Aynı şekilde çatışma bölgelerinde kamu kurumlarının yönlendirdiği güvenilir partnerler ve Birleşmiş Milletler gibi bilinen güvenilir uluslararası kuruluşlar ile iş birliği tesis edilmelidir.
Finansal kayıtlar, gelir ve giderler, bağışlar ve yardım toplama faaliyetleri özenle takip edilmeli ve finansal yönetim hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkeleri ile güçlendirilmelidir.
Konu ile ilgili çalışmalar yürüten MASAK, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünce düzenlene eğitim ve çalıştay faaliyetlerine katılım sağlanmalı ve kurumlarımızın sitesinde yer alan rehberler takip edilmelidir.
Ayrıca 5549 sayılı kanun kapsamında KA/TF ile mücadele çerçevesinde gerekli önleyici tedbirlerin alınması beklenen finansal kurum ve kuruluşlar nezdinde gerçekleştirilecek işlemlerde, işlemin risk nedeniyle reddedilmesini önlemek ve yasal finansal sistemin kullanılmasını temin etmek üzere, bu kuruluşlara faaliyetler hakkında yeterli açıklayıcı bilgi ve belgelerin sunulması önem arz etmektedir.
AV. ALİ ONUR GÜNÇEL